Odpoczynek jako forma życia duchowego – trzy szabaty w Zwierciadle miłości Aelreda z Rievaulx.
Odpoczynek (łacińskie quies) i szabat to pojęcia odgrywające ogromną rolę w duchowości mniszej i literaturze monastyczznej średniowiecza. Także w dziele „Zwierciadło miłości” Aelreda z Rievaulx odpoczynek jest centralną kategorią hermeneutycznąm, która znajduje się w centrum jego teologii, kosmologii, antropologii i psychologii. Doskonałym odpoczynkiem (szabatem) całego stworzenia jest miłość, a więc Bóg. Jest on celem, punktem dojścia całego świata rządzącego się prawem miłości. Człowiek może uzyskać ten stan dzięki swemu rozumowi i woli; osiąga wówczas szczęście, stan „duchowej przyjaźni”, tak drogiej Aelredowi. Odpoczynek oznacza ład, harmonię, pełnię, radość. Gdy jednak wola idzie za pożądliwością i grzeszy, człowiek – a za nim caąłe stworzenie – popada w stan niepokoju i cierpienia. Aelred w klasyczny sposób rozróżnia trzy stany miłości: siebie samego, bliźniego i Boga. Odpowiadają im trzy stany odpoczynku (szabatu). Człowiek winien bowiem znaleźć odpoczynek w sobie, w relacjach z innymi ludźmi i z Bogiem. Odwołując się do metaforyki biblijnej pierwszy szabat opisuje jako siódmy dzień tygodnia: do odpoczynku czystego sumienia prowadzi człowieka sześć dni pracy, czyli sześć cnót. Drugi szabat, siódmy rok, to pokój z ludźmi, uzyskanie jedności dusz, obejmuje sześć kręgów społecznych: od bliskich krewnych po wrogów. Trzeci szabat, wyrażany biblijnym obrazem jubileuszowego roku pięćdziesiątego, oznacza mistyczne spotkanie z Chrystusem w sanktuarium serca. Odniesieniem między tymi rodzajami miłosci i odpoczynku jest Jezus. Pierwszy szabat uzyskuje się przez kontemplację Jego człowieczeństwa, drugi szabat – poprzez widzenie Jezusa doskonałego w boskości, trzeci szabat – poprzez widzenie Jezusa pełnego chwały w boskości. Wszystko wtedy osiąga swe ostateczne przeznaczenie i pełnię.
D. Pezzini